Học nhạc có cần năng khiếu tai nghe?

Trước hết phải khẳng định năng khiếu là một trong những điều kiện  tiên quyết để có thể hoạt động nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc. Theo đó, năng khiếu âm nhạc là một đặc điểm hành vi phức tạp bởi năng khiếu âm nhạc hay tư chất âm nhạc được biết là nhân tố chính quyết định khả năng cảm thụ, sáng tác và trình diễn âm nhạc. Ngoài ra, chúng ta không thể phủ nhận yếu tố môi trường, chẳng hạn như môi trường âm nhạc thời thơ ấu, thiết lập từ cha mẹ, anh chị em, và nền tảng giáo dục âm nhạc ảnh hưởng đến khả năng cảm thụ và sáng tạo âm nhạc. Những biểu hiện của người có “năng khiếu” âm nhạc thường được thấy như yêu mến âm nhạc, nhạy cảm với âm nhạc, nhạy cảm với tiết tấu, nhịp điệu.

Năng khiếu âm nhạc và khả năng cảm thụ âm nhạc xác định cách  chúng ta nghe bằng tai và cảm nhận âm thanh. Bạn dễ dàng nhân thấy trẻ thuộc nhạc rất nhanh, kể cả bài hát người lớn. Trẻ cũng biết “đánh giá” bài hát là hay hoặc dở. Trẻ biết những đoạn cao trào, điệp khúc để hát theo. Chỉ cần nghe văng vẳng một đoạn nhạc trẻ thích, là trẻ có thể hát lại nguyên bài. Trẻ để ý và thuộc các đoạn quảng cáo, nhạc phim hoạt hình, … trên kênh đài, tivi.

Có thể thấy, người có năng khiếu âm nhạc có thể cảm thụ được âm nhạc một cách rất tự nhiên. Họ có thể dễ dàng bắt chước ngay giai điệu và hát theo rất đúng và khi học nhạc thì có thể nhận biết và nhớ nốt nhạc nhanh chóng.

Mối liên hệ giữa năng khiếu và tai nghe còn được thấy rằng: Dù chưa biết chữ nhưng nghe giai điệu trẻ có thể hát lại cả bài mà không bị sai lệnh điều này chứng tỏ khả năng có thể tái hiện giai điệu bằng tai nghe.

Chúng tôi đề cập đến vấn đề này vì âm thanh được tiếp nhận qua sự tiếp thu và cảm nhận của đôi tai và truyền tín hiệu thông qua các dây thần  kinh thính giác đến não giúp cho con người có thể cảm thụ âm thanh. Sự cảm nhận được âm thanh có tính nhạc, đồng thời khả năng cảm thụ được cái hay, cái đẹp của âm nhạc một cách đầy đủ nhất có thể được coi là chỉ số năng khiếu ban đầu của một người. Cùng với đó, người có khả năng tái tạo, sáng tạo hoặc trình diễn âm nhạc một cách khác biệt, tinh tế nhất, hay nhất có thể được hiểu là người có năng khiếu âm nhạc.

Với cách đặt vấn đề như trên, người có đôi tai có thể cảm nhận được sự chuẩn xác của âm chuẩn – cao độ, của tiết tấu – nhịp điệu và có khả năng điều chỉnh được nó trong quá trình tái hiện, tái tạo một tác phẩm âm nhạc bằng các kỹ năng và sự cảm thụ âm nhạc riêng, được coi là người có năng khiếu để học tập và trình diễn nghệ thuật âm nhạc. Như vậy, để học tập và trở thành một nghệ sỹ Violon chuyên nghiệp thì những yếu tố nêu trên thực sự là những yếu tố cần có. Trong thực tế giảng dạy đàn Violon, dạy kỹ thuật cho người học thường dễ dàng hơn việc dạy và đòi hỏi người học biết nghe được chính mình chơi như thế nào

? Nếu chúng ta có thể làm cho người học, hiểu và biết được điều này, chúng ta đã đạt được những điều khó khăn nhất một giảng viên có thể làm.